Oświadczenie
- Poczta Polska w sposób właściwy raportuje koszty usług
Usługi powszechne, do których należą listy zwykłe i polecone oraz paczka pocztowa, są usługami świadczonymi przez Spółkę, jako Operatora Wyznaczonego, w rozumieniu prawa pocztowego. Poczta ma obowiązek ich świadczenia w określony ustawowo sposób, natomiast raportuje w zakresie m.in. kosztów tych usług do Urzędu Kontroli Elektronicznej. Obecny Zarząd Poczty Polskiej S.A. nie chciałby się odnosić do poprawności wcześniejszego sposobu raportowania rentowności usług powszechnych. Jednak pragniemy podkreślić, iż sprawozdanie z prowadzenia rachunkowości regulacyjnej za rok 2020 zostało przygotowane rzetelnie i zgodnie z najlepszą wiedzą w tej dziedzinie rachunkowości. Osoby przygotowujące sprawozdanie posiadają nie tylko wieloletnie doświadczenie, ale są również ekspertami w tym obszarze w skali kraju.
Ponadto, sprawozdanie z rachunkowości regulacyjnej zostało sporządzone na bazie zaudytowanego statutowego sprawozdania finansowego Spółki i zgodnie z zatwierdzonymi przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Instrukcją rachunkowości regulacyjnej oraz Opisem kalkulacji kosztów. Opierając się na zasadach rachunkowych celem każdego przedsiębiorstwa, w tym także Poczty Polskiej, jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie w procesie kalkulacji kosztów związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy wszystkimi usługami (powszechnymi i niepowszechnymi), a procesami i działaniami realizowanymi w trakcie ich świadczenia.
Poczta Polska wypełniając funkcję Operatora Wyznaczonego, w miarę posiadanych możliwości organizacyjnych, zapewnia obsługę i pomoc osobom starszym i schorowanym na wzór zachodniego modelu silver economy. Zadania i zakres tej obsługi przeciwdziałającej wykluczeniu społecznemu wynikają z tradycji i filozofii Spółki w zakresie dbałości społecznej o wszystkich klientów. Listonosze realizując powierzone zadania wynikające z zakresu obowiązków służbowych wykonują także czynności o charakterze społecznym. Listonosz, w większości miejscowości, od zawsze był i jest trwałą, i istotną częścią lokalnej społeczności, osobą zaufania społecznego, której rola daleko wykracza poza parametryzowane wskaźniki doręczeń. Deprecjonowanie tej roli i zadań listonoszy przez „Gazetę Wyborczą” godzi w dobre imię Pocztowców i samej Spółki, a także wskazuje na brak wiedzy nt. rynku pocztowego i zadań nałożonych na Operatora Wyznaczonego.
Do 2019 r. zadania te rozliczane były na wszystkie usługi, w tym pocztowe usługi komercyjne. W opinii Poczty Polskiej koszt czynności wyodrębnionych w działaniu „Funkcja społeczna listonosza” powinien obciążać wyłącznie koszty usług powszechnych, ponieważ ponoszony jest w związku z zapewnieniem realizacji obowiązku świadczenia usług powszechnych takich jak: utrzymanie wymaganej sieci placówek pocztowych i rejonów doręczeń, wymaganą częstotliwość zapewniającą co najmniej jedno dziennie opróżnienie nadawczej skrzynki pocztowej i doręczanie przesyłek pocztowych nie mniej niż pięć dni w tygodniu.
Niezależnie od spadających wolumenów, PP jest zobligowana przepisami prawa do utrzymywania sieci i częstotliwości doręczeń, co nie jest w żadnej mierze oparte na kalkulacji biznesowej, lecz wiąże się misyjnym charakterem działalności i realizacją obowiązków nakładanych przez państwo.
- Poczta Polska samodzielnie ponosi koszty utrzymania nierentownej, największej w Polsce sieci 7600 placówek, do której utrzymania Spółka jest zobligowana przepisami prawa
Sytuacja prawna i ekonomiczna Poczty Polskiej jest trudna i złożona. Z jednej strony Poczta jest spółką prawa handlowego i nie uzyskuje na prowadzoną działalność żadnych subwencji, z drugiej posiada liczne obowiązki wynikające z roli Operatora Wyznaczonego, jak utrzymanie sieci placówek, których nie mają inne podmioty konkurujące z Pocztą na rynku usług kurierskich, czy logistycznych. Obecnie Spółka utrzymuje sieć placówek, która w ponad 70% jest nierentowna. Poczta Polska od 2009 roku jest spółką prawa handlowego, a obowiązki operatora wyznaczonego pełni od 2013 roku. W tym czasie Spółka nie otrzymała żadnego dodatkowego wsparcia na realizację ustawowych obowiązków w zakresie usług powszechnych na nią nałożonych, a wszelkie koszty związane z tą działalnością ponosi samodzielnie.
Na rynku tradycyjnych usług listowych od wielu lat obserwuje się stały, kilkuprocentowy trend spadkowy wolumenów, co odpowiada ogólnym wieloletnim trendom europejskim determinowanym rozwojem e-substytucji i ograniczaniem skali korespondencji przez masowych nadawców. W 2020 roku nastąpiło istotne przyspieszenie zjawiska e-substytucji, na co przede wszystkim miała wpływ pandemia SARS-CoV-2.
Od maja 2017 r. do lipca 2021 r. wolumeny przesyłek listowych i reklamowych spadły o 31,1 proc. (ponad 534 mln szt.). Jak wiadomo, wynik z jakiejkolwiek działalności pocztowej jest wypadkową wolumenów, przychodów i kosztów.
W okresach pełnego lockdownu w 2020 r. Spółka zapewniała powszechną dostępność do usług pocztowych wynikają z wymogów ustawowych. Ponadto gwarantowała sprawną i niezakłóconą realizację usług kluczowych z punktu widzenia funkcjonowania państwa oraz włączyła się czynnie w walkę z epidemią dostarczając niezbędne zaopatrzenie do placówek służby zdrowia czy pulsoksymetry do osób objętych rządowym programem ochrony zdrowia. Realizacja tych zadań wymaga utrzymania wysokiego poziomu zatrudnienia, pomimo szybko spadającego wolumenu realizowanych usług listowych.
Mając na uwadze powyższe, m.in. występujący u operatora wyznaczonego bardzo wysoki udział kosztów stałych utrzymania sieci, spadek wolumenów powoduje zwiększoną jednostkową absorpcję kosztów stałych, a przy niższych przychodach, przekłada się to na zmiany w wynikach z poszczególnych rodzajów działalności. Wykazanie straty na usłudze powszechnej za rok 2020 odzwierciedla osiągnięty przez Pocztę Polską wynik z tej działalności.
- Poczta Polska jako największy pracodawca w kraju w sposób odpowiedzialny społecznie podchodzi do redukcji zatrudnienia. Koszty pracy w Spółce to ok. 2/3 kosztów ogółem. W ostatnich latach następował dynamiczny ich wzrost. W 2020 r. były one o ponad 1,1 mld zł (+33 proc.) wyższe niż w 2015 r.
Realizowana przez Pocztę redukcja zatrudnienia (poprzez zainicjowany w roku 2020 program dobrowolnych odejść i zwolnienia grupowe w roku 2021) nie jest proporcjonalna do spadku wolumenów tradycyjnych usług pocztowych.
Należy podkreślić, że Poczta Polska S.A. w poprzedniej strategii na lata 2020–2024 przewidziała redukcje na poziomie kilkunastu tysięcy etatów. Strategia ta została zatwierdzona 21 stycznia 2020 r., a więc przed wystąpieniem epidemii SARS-CoV-2, która zmieniła otoczenie biznesowe Spółki i pogorszyła jej sytuację.
Obecny Zarząd w II połowie 2020 r. podjął szereg działań, których celem była poprawa sytuacji ekonomicznej Spółki. W IV kwartale 2020 roku Zarząd podjął decyzję o uruchomieniu wspomnianego wyżej Programu Dobrowolnych Odejść, w ramach którego do 31 grudnia 2020 roku nastąpiło rozwiązanie umów o pracę na poziomie około 3 tys. etatów. Dzięki powyższym inicjatywom skala dalszej redukcji zatrudnienia w ramach grupowych zwolnień została zminimalizowana do 2000 etatów w 2021 r. To jedyna zaplanowana tura zwolnień grupowych w tym roku, która pozwala na zachowanie pozostałych miejsc pracy, mimo trudnej sytuacji finansowej Spółki. Wartym podkreślenia jest fakt, że w wyniku działań organizacyjnych i konsensusu osiągniętego z częścią organizacji związkowych, zwolnienia grupowe zostały przez Zarząd ograniczone do nie więcej niż 960 miejsc pracy.
