OŚWIADCZENIE
Odnosząc się do opublikowanej przez Najwyższą Izbę Kontroli Informacji o wynikach kontroli „Działania wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego” oraz konferencji prasowej NIK w dniu 13 maja 2021 r. Poczta Polska wskazuje, że zadaniem Spółki określonym w decyzji Prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 r. było wyłącznie przygotowanie przeprowadzenia wyborów, a nie ich przeprowadzenie. Tym samym trudno zgodzić się z zawartą w raporcie NIK negatywną oceną dotyczącą samej tej decyzji. Obszerne stanowisko w tej sprawie zawarte jest także w oficjalnym oświadczeniu z dnia 13 maja 2021 r. opublikowanym przez Centrum Informacyjne Rządu.
Podkreślenia wymaga, że w wystąpieniu pokontrolnym, dotyczącym działania Poczty Polskiej, zawarty został jeden wniosek – „kontynuowanie działań zmierzających do odzyskania wszystkich należności związanych z realizacją zadań wskazanych w decyzji z 16 kwietnia 2020 r.”.
Niezależnie od tego, w jaki sposób organ kontrolny prezentuje poszczególne aspekty działalności podmiotów kontrolowanych, kluczowe zawsze pozostają wywiedzione z kontroli wnioski. To właśnie wnioski pokontrolne stanowią o rzeczywistej ocenie działalności kontrolowanego podmiotu.
Poczta Polska S.A. pragnie podkreślić, iż podejmowała takie działania znacznie wcześniej, niezależnie od kontroli NIK i wyraża zadowolenie z powyższej rekomendacji organu kontrolnego co do przyjętego kierunku działań Spółki.
Jednocześnie Poczta Polska stoi na stanowisku, iż wykonywała jednoznaczne polecenie zawarte w decyzji Prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 r., która została wydana na podstawie bezwzględnie wiążącego przepisu ustawy. Wobec natychmiastowej wykonalności powyższej decyzji, co również potwierdza NIK, Poczta Polska S.A. nie mogła uchylić się od jej realizacji. Negatywna ocena NIK dotycząca podjęcia przez Pocztę Polską działań na własne ryzyko oraz nieskorzystania z uprawnienia do zwrócenia się o wyjaśnienie treści decyzji pozostaje w sprzeczności z istniejącym stanem faktycznym i prawnym (natychmiastowa wykonalność) oraz samą oceną zawartą w raporcie NIK we wskazanym wyżej zakresie. Podkreślenia wymaga, że według NIK Poczta Polska S.A. wykonała również wszystkie czynności pozwalające na to, aby doszło do zawarcia umowy ze Skarbem Państwa.
W zakresie finansowania realizacji decyzji od początku pozostawało jasne, że zobowiązanym do zwrotu poniesionych przez Pocztę Polską S.A. kosztów będzie Skarb Państwa. Jak wskazuje NIK, Spółka - działając w zaufaniu do organów państwa - miała prawo zakładać, że zgodnie z treścią decyzji sfinansowanie kosztów jej realizacji nastąpi z budżetu państwa.
Zmiana co do trybu odzyskania poniesionych kosztów i wskazanie Szefa Krajowego Biura Wyborczego, który - w imieniu Skarbu Państwa - miał zrefinansować poniesione koszty było decyzją ustawodawcy.
Wystąpienie NIK w zakresie, w jakim wskazuje na nieskuteczność podejmowanych działań, jest nieaktualne. 30 grudnia 2020 r. Poczta Polska zawarła umowę z Szefem Krajowego Biura Wyborczego. Na jej podstawie Poczta Polska S.A. otrzymała już rekompensatę za poniesione koszty netto w wysokości 53.205.344,65 zł. Ponadto, jak wskazano w informacji NIK, w umowie z KBW „określono, że strony zobowiązują się zawrzeć dodatkowe umowy dotyczące zwiększenia przyznanej Spółce rekompensaty o dalsze kwoty”.
W związku z tym, zgodnie z wnioskiem zawartym w wystąpieniu pokontrolnym NIK, Poczta Polska kontynuuje działania zmierzające do odzyskania pełnej kwoty kosztów, które poniosła.
Odnośnie do oceny NIK dotyczącej podstawy prawnej przetwarzania danych osobowych pozostaje wskazać, iż nie jest ona organem przewidzianym do dokonywania oceny prawnej w tym zakresie – w przeciwieństwie do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
W tym miejscu należy bowiem przypomnieć, iż to właśnie Prezes UODO wydał 24 kwietnia 2020 r. oświadczenie, w którym jednoznacznie potwierdził, że po stronie Poczty Polskiej S.A. (jako operatora wyznaczonego) było dostateczne umocowanie prawne do występowania do Ministra Cyfryzacji oraz jednostek samorządu terytorialnego o przekazanie danych osobowych oraz ich dalsze przetwarzanie.
Podobne, korzystne dla Poczty Polskiej S.A., stanowisko zajął również Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej w oświadczeniu z dnia 23 kwietnia 2020 r. wskazując, że „(…) zgodnie z art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695) operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne m.in. w celu wykonania obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Dane te przekazywane są operatorowi wyznaczonemu w formie elektronicznej, w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania wniosku. Operator wyznaczony uprawniony jest do przetwarzania danych wyłącznie w celu, w jakim otrzymał te dane. Przepis ten upoważnia operatora publicznego do żądania wydania danych ze spisu wyborców”.
Podkreślenia wymaga, że warunkiem przygotowania do planowanego procesu wyborczego w formie korespondencyjnej było m.in. pozyskanie danych osób uprawnionych do głosowania w celu skutecznego i terminowego przygotowania procesu logistycznego dostarczenia pakietów wyborczych. Realizując to zadanie, Spółka działała w dobrej wierze i zgodnie z prawem, tj. na podstawie art. 99 ustawy z 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, w związku z decyzją Prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 roku.
W zakresie pozyskiwania danych osobowych Poczta Polska nie ma jakichkolwiek uprawnień władczych w stosunku do podmiotów, do których kierowała wnioski o ich udostępnienie i to administrator danych, udostępniając je innemu podmiotowi, zobowiązany jest zbadać istnienie podstaw prawnych takiego udostępnienia – w tym przypadku podstawę taką stanowił obowiązek mający swoje źródło w przepisach prawa.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że niezwłocznie po ustaniu celu przetwarzania danych osobowych zostały one przez Pocztę Polską S.A. trwale usunięte.
Poczta Polska oświadcza, że nie może się odnieść do informacji przekazanych w trakcie konferencji NIK dotyczących zawiadomień skierowanych przez Izbę do prokuratury, ponieważ nie zna ich treści. Poczta Polska wskazuje jednak kategorycznie, że wszystkie jej działania podejmowane w celu realizacji decyzji Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. miały umocowanie w przepisach prawa.
