Wpływ spadku listów na działalność poczt europejskich

Pocztę Polską, jak i inne poczty europejskie, czeka długotrwały proces transformacji. Przed każdym operatorem pocztowym stoi wyzwanie poszukiwania nowych źródeł przychodów, które zrekompensują straty na listach. 

Operatorzy europejscy dywersyfikują przychody, koncentrując się na rynku Direct Mail, rynku eCommerce i powiązanym z jego rozwojem rynkiem KEP. Naturalnym kierunkiem rozwoju są także usługi logistyczne, które mogą wykorzystywać szeroką i gotową infrastrukturę pocztową. Większość operatorów wykorzystuje bogatą część placówek pocztowych rozlokowanych na terenie całego kraju do świadczenia usług finansowych, administracyjnych (tzw. eUsług) czy handlu. Listy to główne, ale nie jedyne źródło przychodów Poczty Polskiej. Spółka od lat rozwija usługi Direct Mail, kurierskie, logistyczne i finansowe, aby zrównoważyć spadki przychodów z tradycyjnej korespondencji. 

Poczty europejskie od ponad 10 lat prowadzą procesy restrukturyzacyjne zmierzające do zmienienia podstawowego przedmiotu działalności, jakim są usługi listowe na paczki. To wymaga zmiany modelu biznesowego i operacyjnego, zwiększenia automatyzacji i ograniczenia kosztów pracy. Poczta Polska w 2019 r. odnotowała udział kosztów pracy w strukturze ogółem kosztów na poziomie prawie 70%. Jest to najwyższy wskaźnik wśród 30 operatorów europejskich i utrzymywany jest na podobnym poziomie od 2005 r. Zaś w przypadku pozostałych poczt ulega on sukcesywnemu zmniejszeniu. Średnia dla operatorów europejskich spadła z ok. 57,7% w 2005 r. do poziomu ok. 54,4% w 2019 r.    

Stan zatrudnienia operatorów pocztowych jest skorelowany z wolumenem przesyłek i strukturą biznesu. Średnia liczba przesyłek listowych (adresowych) na pracownika narodowego operatora pocztowego jest uzależniona od poziomu transformacji. I tak, Poczta Polska z 16,6 tys. szt. listów na pracownika, znajduje się na podobnym poziomie jak inne kraje regionu. W przypadku krajów Europy Zachodniej na wyższy poziom wskaźnika mają wpływ zarówno wyższe wolumeny listów przypadających na gospodarstwo domowe, jak i wyższy poziom optymalizacji procesów logistycznych. Przykładowo, dla Francji wskaźnik ten wynosi 35,9 tys. szt., Hiszpani – 44,1 tys. szt., Niemiec – 47 tys. szt.

W Poczcie Polskiej od kilku lat spada także systematycznie wskaźnik przesyłek listowych (adresowych) przypadających średnio na listonosza. W 2016 r. wskaźnik ten wynosił 60 tys. szt. listonosza, a w 2019 r. spadł do poziomu 50,6 tys. szt. Porównując Pocztę Polską do innych krajów europejskich znajdujemy się na dużo niższym poziomie niż większość operatorów pocztowych. Albowiem, dla Czech wskaźnik ten wynosi 56,7 tys. szt., Hiszpani – 68,8 tys. szt. czy Niemiec – 71 tys. szt., a średnia europejska oscyluje na poziomie od 60 do 80 tys. szt. na listonosza.