Ryngrafy Żołnierzy Wyklętych na znaczkach Poczty Polskiej

„Nie dajmy zginąć poległym” – pisał Zbigniew Herbert w „Trzech wierszach z pamięci”. Ten cytat stał się mottem wszystkich edycji serii filatelistycznej Poczty Polskiej wydawanej z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. W tym roku na dwóch znaczkach umieszczono ryngrafy, a na przywieszkach wizerunki ks. kpt. Władysława Gurgacza ps. "Sem" oraz por. Henryka Jastrzębskiego ps. „Zbych”, ”Bohun”.

Poczta Polska od 5 lat włącza się w obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. W tym roku 1 marca do obiegu wchodzi okolicznościowa emisja filatelistyczna złożona z dwóch znaczków. Na pierwszym umieszczono ryngraf „Sema” ks. kpt. Władysława Gurgacza, a na przywieszce jego wizerunek. Na drugim znalazł się ryngraf „Zbycha” z przywieszką prezentującą zdjęcie por. Henryka Jastrzębskiego. Wszystkie przedstawione w emisji zdjęcia znajdują się na tle lasu utrzymanego w kolorze sepii.

– Stało się tradycją, że 1 marca, kiedy wspominamy żołnierzy, którzy po 1945 roku stawiali zbrojny opór komunistycznym władzom, do obiegu trafiają okolicznościowe znaczki pocztowe. W okresie PRL starano się wymazać ten rozdział naszej historii. Dziś Wyklętym stawiamy pomniki, a Poczta robi to na swój sposób, poprzez znaczki, małe świadectwa historii – mówi Przemysław Sypniewski, prezes Zarządu Poczty Polskiej.

Por. Henryk Jastrzębski ps. „Zbych”, ”Bohun” (16.11.1921 - 13.04.1948) – żołnierz konspiracji niepodległościowej. Od grudnia 1939 r. służył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Narodowych Siłach Zbrojnych. Po zakończeniu II wojny światowej dowodził drużyną w oddziale Pogotowia Akcji Specjalnej (PAS) Narodowego Zjednoczenia Wojskowego powiatu Łomża. Oddział dowodzony przez por. „Zbycha” odniósł wiele zwycięstw w walkach z grupami operacyjnymi UB-MO-KBW, m.in. 23 października 1945 w okolicach Jedwabnego wraz z oddziałem ppor. Michała Bierzyńskiego „Sępa” całkowicie rozbił kilkudziesięcioosobową grupę operacyjną UB-KBW. Został aresztowany 3 kwietnia 1948 roku.  Poddany okrutnemu śledztwu, po 10 dniach popełnił samobójstwo w białostockim więzieniu.

Ks. Władysław Gurgacz ps. „Sem” (2.04.1914 – 14.09.1949 r.). Jezuita, kapelan oddziału „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców (PPAN). Po 1945 roku w czasie posługi kapłańskiej w Krynicy roztaczał opiekę nad antykomunistycznym podziemiem. W swoich kazaniach dużo miejsca poświęcał kwestiom społecznym, czym zwrócił na siebie uwagę komunistycznych władz. Dwukrotnie podjęto próbę zamordowania księdza. W obliczu zagrożenia życia ks. Gurgacz decydował się na ucieczkę z miejsca zamieszkania i przyłączył się do oddziału „Żandarmerii” PPAN. Objął funkcję kapelana, odprawiał polowe msze i spowiadał partyzantów. W lipcu 1949 r. został aresztowany, wytoczono mu pokazowy proces przed sądem wojskowym w Krakowie. Został zamordowany 14 września 1949 r. i potajemnie pogrzebany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

W 2016 roku ukazał się pierwszy znaczek emisji Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, poświęcony mjr. Zygmuntowi Szendzielarzowi „Łupaszce” (1910–1951), pośmiertnie awansowanemu do stopnia podpułkownika. Natomiast w serii „Ryngrafy Żołnierzy Wyklętych” Poczta Polska wydała w roku 2017 roku znaczki poświęcone por. Franciszkowi Majewskiemu „Słonemu” (1919–1948) i st. sierż. Mieczysławowi Dziemieszkiewiczowi „Rojowi” (1925–1951). 1 marca 2018 roku pojawiła się emisja z rotmistrzem Witoldem Pileckim „Witoldem” (1901–1948) i Danutą Siedzikówną „Inką” (1928–1946). Poza tą serią, wydany został znaczek upamiętniający Feliksa Selmanowicza „Zagończyka” (1904–1946). W ubiegłym roku 1 marca do obiegu trafił znaczek z wizerunkiem mjr. Mariana Bernaciaka, ps. „Orlik”.

O znaczku:

autor projektów: Marzanna Dąbrowska
liczba znaczków: 2
wartość: 2 x 6,00 zł
nakład: 90.000 szt. każdego
technika druku: offset
format znaczka: 40,5 x 40,5 mm
papier: fluorescencyjny
arkusz sprzedażny: 2 znaczki + 2 przywieszki
data wprowadzenia do obiegu: 1 marca 2020 r.

To i inne wydawnictwa filatelistyczne można nabyć w placówkach pocztowych i sklepie internetowym: www.filatelistyka.poczta-polska.pl