Poczta Polska upamiętnia kolejnych Pocztowców, którzy walczyli w Powstaniu Warszawskim

5 sierpnia br. w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie (Przystanek Historia) odbyła się uroczysta prezentacja drugiej edycji albumu pt.: Zapomniana Historia Powstańczej Warszawy w Aktach Osobowych Archiwum Poczty Polskiej. Wydawnictwo to hołd, który Spółka – strażnik pamięci o historii Rzeczypospolitej – oddaje kolejnym nowoodkrytym bohaterom, uczestnikom Powstania Warszawskiego.  

Album stanowi naturalną kontynuację ubiegłorocznej, pierwszej edycji wydawnictwa, odkrywając kolejne, dotychczas nieznane karty historii. Zaprezentowane zostały w nim sylwetki 22 Pocztowców, którzy przyłączyli się do walki o wolną Warszawę. Materiały przygotowywane na potrzeby wydawnictwa opracowywane były we współpracy z: Instytutem Pamięci Narodowej, Wojskowym Biurem Historycznym, Muzeum II Wojny Światowej i Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W prezentacji albumu wziął udział m.in. Tomasz Zdzikot, prezes zarządu Poczty Polskiej, Jan Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz dr hab. Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Podczas uroczystości prelekcję nt. Powstania Warszawskiego wygłosił dr Maciej Pieńkowski z Wojskowego Biura Historycznego, a wydarzenie uświetnił koncert piosenek powstańczych w wykonaniu tria wokalno-muzycznego.

Wiele mówi się na temat Harcerskiej Poczty Polowej, działającej podczas Powstania czy obrony Poczty w Gdańsku. O Pocztowcach-Powstańcach, odkrytych dzięki analizie akt osobowych znajdujących się w archiwum Poczty Polskiej, nie usłyszymy na lekcjach historii, nie dowiemy się z innych publikacji i książek. To cisi Bohaterowie, którzy tak jak inni Warszawiacy, z dumą i poświęceniem walczyli o wolność i godność Polaków, którą niemiecki okupant próbował odebrać naszym przodkom.

– Historia Poczty jest nie tylko historią naszej instytucji, ale przede wszystkim obrazuje kluczowe wydarzenia z dziejów Polski. To historia opowiedziana życiorysami naszych pracowników - konkretnych osób, znanych nam z imienia i nazwiska, które osobiście: brały udział w powstaniach, dały wyraz męstwa walcząc w przełomowych bitwach, jak Bitwa Warszawska i obu wojnach. Jako najstarsza firma w kraju, z blisko 500 letnią tradycją i tysiącami pracowników, którzy zatrudnieni są na terenie całego państwa, możemy powiedzieć, że chyba każdy bohaterski zryw, jaki miał miejsce w Polsce odbył się z udziałem Pocztowców. Ślady tego bohaterstwa odnajdujemy na co dzień w naszych cennych i wciąż niezbadanych archiwach. Zawierają one m.in. dokumenty składane w procesie rekrutacji i późniejsze, obrazujące przebieg całej pocztowej kariery. To właśnie w tych dokumentach, dokonując archiwizacji, zostały odnalezione teczki osobowe Pocztowców biorących udział w Powstaniu Warszawskim. W sierpniu 1944 roku z niezwykłą ofiarnością przyłączyli się do walki z niemieckim agresorem. Odkrywanie kolejnych akt w archiwach uświadamia nam, że to ta część powstańczej historii wymaga zbadania i popularyzacji. Wydając kolejne albumy, realizujemy naszą misję historyczną oraz odkrywamy historie ludzi, którzy walczyli za wolność naszą i naszej Ojczyzny  –  podkreślił Tomasz Zdzikot, prezes zarządu Poczty Polskiej.

Pracownicy Archiwum Poczty Polskiej wciąż odkrywają nowe, fascynujące i niezwykle cenne dokumenty historyczne. Biorąc pod uwagę mnogość archiwaliów Spółka planuje wydawać podobne albumy cyklicznie.

– Ta kartka pocztowa, niesiona przez łączników, zazwyczaj młodych ludzi przez ulice walczącej Warszawy była często - nie tylko dla walczących, ale przede wszystkim - dla ludności cywilnej jedyną możliwością pozyskania informacji i wiedzy, co się dzieje z ich bliskimi – podkreślił Jan Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. 

– W albumie Poczty Polskiej znajdują się życiorysy niezwykłe, życiorysy bohaterów, którzy nie wahali się postawić na tej szali swego życia mając zawsze na względzie dobro Polski. Za to należy im się pamięć, cześć i chwała – powiedział podczas uroczystości dr hab. Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Poczta Polska podejmuje także inne inicjatywy mające na celu upamiętnienie wydarzeń z sierpnia 1944 roku. Wśród nich jest, m.in.: emisja znaczka pocztowego „70. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego”, „75. rocznica Powstania Warszawskiego”, kartka okolicznościowa emisji „Tobie Polsko! Powstanie Warszawskie 1 sierpnia 1944”, kartka pocztowa z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej emisji „Bohaterowie Szarych Szeregów”. Spółka od wielu lat wspiera także ogólnopolską akcję BohaterON – włącz historię!, mającą na celu upamiętnienie i uhonorowanie uczestników Powstania Warszawskiego. Wspólnie z PGE włączyliśmy się również w projekt aplikacji mobilnej „Tablice Pamięci”, której celem jest wyeksponowanie i nadanie należytej czci miejscom pamięci, m.in. tablicom i pomnikom upamiętniającym wydarzenia z czasów II Wojny Światowej. Pocztowcy angażują się dodatkowo w akcję sprzątania grobów Powstańców Warszawskich na Cmentarzu Wawrzyszewskim oraz na Cmentarzu Wojskowym, na warszawskich Powązkach.

Rokrocznie przedstawiciele Poczty Polskiej składają także hołd Powstańcom, biorąc udział w uroczystościach państwowych oraz składając kwiaty pod pomnikami, upamiętniającymi Powstanie Warszawskie. Szczególną pamięcią i troską narodowy operator otacza bohaterskich Pocztowców, którzy w trakcie Powstania Warszawskiego działali w ramach Poczty Polowej. Historia Harcerskiej Poczty Polowej (HPP) jest ściśle związana z działalnością Poczty Polowej Armii Krajowej (PP AK). Łączność konspiracyjna w strukturach Państwa Podziemnego należała do najbardziej rozbudowanych pośród podziemnych organizacji państw okupowanej Europy. Przyjmuje się, że pocztowcy przenieśli w czasie powstania warszawskiego 200 000 przesyłek. 

Jak co roku, członkowie zarządu Spółki złożyli biało-czerwone wieńce pod tablicą upamiętniającą Pocztowców Powstania Warszawskiego, znajdującą się w budynku Urzędu Pocztowego Warszawa 1 przy ulicy Świętokrzyskiej 31/33 oraz pod ufundowaną przez Pocztę Polską tablicą przy Wilczej 41. Pod tym drugim adresem mieściła się tu Pasieka, czyli Komenda Główna Szarych Szeregów, w której swoją działalność rozpoczęła poczta polowa.